apirila 23, 2024

SAN MIGUELERA KAMIOIAN

 


1947ko urriaren 5. Arrasateko lagun talde batek kamioi bat alokatu eta… Aralarreko San Migelera joan ziren, erromes gisa. Euskaldunen artean San Migelekiko debozioa oso sustraitua egon da eta arrasatearrek ere halaxe erakusten zuten.

Lehen lerroan, txango haien antolatzaile omen zirenak ageri zaizkigu, txoferra erdian daukatelarik: Modesto Zuleta, ezkerrean; eta Frantzisko “Pako” Etxebeste, eskuinean. Hogetamarren bat lagun kamioiaren kutxan eta, dirudienez, bakanen bat kabinaren gainean ere joan bide zen, erosoago sentitzeko manta batzuk ipinita. Aurpegi ezagun asko txangolarien artean. Zenbat ordu emango zuten bidean?

ARGAZKIA: JOSE IGNAZIO ZAITEGI

KOMENTARIOAK: JOSEMARI VELEZ DE MENDIZABAL

5 de octubre de 1947. Un grupo de amigos de Mondragón alquilaron un camión…y  viajaron a San Miguel de Aralar como peregrinos. La devoción por dicho santo entre los vascos ha estado muy arraigada y así lo demostraron ese día los mondragoneses y mondragonesas de la foto. 

En primera línea aparecen los supuestamente organizadores de la excursión, con el chófer en el centro, Modesto Zuleta a la izquierda y Francisco “Pako” Etxebeste a la derecha. Una treintena de personas se desplazaron en la caja del camión y, al parecer, alguna fue sobre la cabina, colocando unas mantas para sentirse más cómodo. Muchas caras conocidas entre los excursionistas. ¿Cuántas horas pasarían por el camino?































apirila 16, 2024

MERCADER-SOLOGAISTOA

 

Piszinara bota. Horixe zen Union Cerrajeraren Zaldispeko kirol orubean udan egiten zena. Argazkiko bikote bat bizitzaren piszinara botatzen ari zen egun hartan, 1948 urtean. Juanita Sologaistoa eta Carlos Mercader ziren ezkontzen zirenak, eta sendi argazkia egiteko bazter haietako instalakuntza ederrak aukeratu zituzten.

ARGAZKIA: LASO

KOMENTARIOAK: JOSEMARI VELEZ DE MENDIZABAL

Echarse a la piscina. Eso era lo que se hacía en verano en el solar deportivo de Unión Cerrajera en Zaldispe. Una pareja de la foto, sin embargo, se estaba echando a la piscina de la vida un día de verano de 1948. Juanita Sologaistoa y Carlos Mercader eran los que aquella mañana habían contraído matrimonio y para hacer la foto de familia eligieron las preciosas instalaciones de aquel rincón.


apirila 09, 2024

podcast. ARDANZA ALKATEA ZELA - SIENDO ALCALDE ARDANZA. podcast

 PODCAST

Atzo zendu zen Jose Antonio Ardanza, Arrasateko alkate ohia. Harreman sendoa izan nuen berarekin, herriko lehen agintari bezala (1979-83) eta Diputatu Nagusi eta Lehendakari izan zen urteetan. Gaurko bi argazkietan nire lehen bi liburuen aurkezpenean ikusten dugu Ardanza,

Goikoan, "Sebero Altube" liburua zen Udaletxeko pleno areoan aurkeztu genuena. Mahaian, goitik: Juan Antonio Garmendia, Jose Antonio Arana-Martija eta Patxi Altuna euskaltzainak, Ardanza alkatea, Aita Luis Villasante euskaltzainburua, Arantza Akizu Kultura zinegotzia eta ni. 1979ko abenduaren 6a zen.

Behekoan, berriz, "Iokin Zaitegi" biografiaren aurkezpenari dagokio. Eta liburuak sinatzen ari naizen bitartean, Ardanza alkateak bere sinadura eskatzen ari zaio Jesus Mari Leizaola Lehendakari zaharrari. Eskuineko behe aldean, bizkarra emanez, Juan San Martin, Euskaltzaindiko idazkaria.1981ko abenduaren 1ean izan zen.

ARGAZKIAK ETA KOMENTARIOAK: JOSEMARI VELEZ DE MENDIZABAL

Ayer falleció José Antonio Ardanza, exalcalde de Mondragón. Mantuve una buena relación con él, tanto como primera autoridad de la villa (1979-83) como durante los años en que ejerció de Diputado General y Lehendakari. En las dos fotos de hoy vemos a Ardanza en la presentación de mis primeros dos libros.

Arriba, se trataba de la biografía “Sebero Altube" que la dimos a conocer en el salón de plenos del Ayuntamiento. En la mesa, desde el ángulo superior: Juan Antonio Garmendia,  los académicos José Antonio Arana-Martija y Patxi Altuna, el alcalde Ardanza, Aita Luis Villasante presidente de Euskaltzaindia, la entonces concejala de Cultura Arantza Akizu, y yo. Era el 6 de diciembre de 1979.

La foto inferior corresponde a la presentación del libro "Iokin Zaitegi". Y mientras aparezco firmando libros, el alcalde de Ardanza pide su firma a Jesús María Leizaola el Lehendakari Zaharra. En el ángulo inferior derecho, de espaldas, el secretario de Euskaltzaindia Juan San Martín. Era el 1 de diciembre de 1981.


GEHIAGO

https://1949arrasate.blogspot.com/2019/12/sebero-altube-liburua-40-urte.html

https://1949arrasate.blogspot.com/2021/11/iokin-zaitegi-liburua-40-urte.html


apirila 02, 2024

ESCUELA DE LOS MAESTROS

1936ko gerraren ondorioetan goiko argazkiko eskolak zer ikusirik izango zuenik inork pentsatu bazuen, ziur ez zela bere iragarpenetan iritsiko errealitatean gertatu zen tragediaraino. Arrasateko abertzaleek 1934an euskaraz irakasteko martxan jarritako ikastola arbuiatuz, herriko eskuinak beste eskola bat irekitzea erabaki zuen, espainiar baloreak defendatzeko. Diru bila herriko zenbait pertsonaia aberatsengana jo zuten eta argazkiko eraikina jaso zen. 

Arrasaten bazen, jakina, aipatu baloreak defendatzen zituzten eskola publiko eta pribatuak, herrian bertan eta baita auzoetan ere. Baina tradizionalistek euren helburua garbi zuten eta ez ziren geratu eskola ireki arte. Proiektu haren kontra Jose Joakin Arin orduko erretorea azaldu zen, eskolen eskaintza nahikoa zela adieraziz eta adar berriak herritarren arteko bakea arriskuan jar zezakeela argudiatuz. Eta, beste aitzakia tarteko, horrek ere ireki zion erretoreari... bere hilobia, 1936an afusilatu zutenean bekatu hori leporatu baitzioten garaileek.

Bizitzak aurrera segitu zuen eta - 1936tik gure belaunaldikoontzako Gazteluondoko "Escuela de los maestros" hura- urteetara ikastola bilakatu zen. 

ARGAZKIAK ETA KOMENTARIOAK: JOSEMARI VELEZ DE MENDIZABAL

Si alguien se hubiera puesto a pensar sobre lo que iba a tener que ver la escuela de la imagen de arriba en la guerra de 1936, estoy seguro de que no alcanzaría en sus predicciones a imaginar la tragedia que realmente sucedió. Rechazando algunos la ikastola creada por los nacionalistas de Mondragón en 1934 para impartir la enseñanza en euskera, la tradicional derecha mondragonesa decidió abrir otra escuela con el objetivo de defender los valores españoles. Acudieron en busca de financiación a algunas de las personas adineradas de la villa y consiguieron su objetivo, levantando el edificio de la foto.  

En Mondragón, por supuesto,  existían tanto en el casco urbano como en los barrios, escuelas públicas y privadas defendiendo los mismos principios. Pero los tradicionalistas tenían claro su objetivo y no pararon hasta que hicieron realidad su plan. Una persona que se opuso a aquella expansión fue el párroco arrasatearra José Joaquín Arín, argumentando la existencia de suficiente oferta de escuelas y haciendo hincapié en que el nuevo centro podía poner en peligro la paz entre los habitantes de la villa. Y ahí es donde el rector cavó... su tumba, ya que semejante “pecado”, entre otros insostenibles, fue una de las acusaciones que hicieron le condujeran en octubre de 1936 a Arin a la tapia del cementerio de Oiartzun.

La vida continuó y, cosas de la vida, la que desde 1936 en Mondragón se conoció como "Escuela de los maestros" de Gazteluondo, con los años se convirtió en ikastola.  


martxoa 26, 2024

DANOK BAT



Danok Bat elkarteko bi bazkide sortzaile, 1943ko igande goiz batean Biteri etorbideko euren txokoaren atartean aurkitzen ditugu, jaiak eskainitako aisitartea mahai baten inguruan lagunkiro emateko asmoz.  Domingo Egidazu, ezkerrean, eta Patxi Velez de Mendizabal elkartearen lehen lehendakaria dira. 1935ean jaioarazi zuten Danok Bat, eta herriko elkarterik adintsuena da.

ARGAZKIA ETA KOMENTARIOAK: JOSEMARI VELEZ DE MENDIZABAL
 Encontramos a dos socios fundadores de la sociedad recreativa Danok Bat, una mañana de domingo de 1943, en la entrada de su txoko en la Avenida de Viteri, con la intención de compartir un rato de ocio alrededor de una mesa. Son Domingo Egidazu, a la izquierda, y Patxi Velez de Mendizabal, primer presidente de la asociación. Danok Bat nació en 1935 y es la sociedad más antigua de la villa.

martxoa 19, 2024

BI LEHENGUSINAK - LAS DOS PRIMAS

1966ko ekainaren lehenean ezkondu nintzen Dorletako Santutegian. Dantzaldian ari gara nire lehengusina Anparo Lopez Letona eta biok, eta ikus daitekeenez Orquesta Arrasate musikaren erritmora, Jose Antonio Villarek gidatua.
 

ARGAZKIA ETA KOMENTARIOAK: JUANI UGARTE

Me casé el 1 de junio de 1966, en el Santuario de Dorleta. Y ahí me tenéis, bailando con mi prima Amparo Lopez Letona, y como se puede apreciar, con la  música de la Orquesta Arrasate, con José Antonio Villar como líder.

martxoa 12, 2024

ARRIARAN III.ak OGUETA KANPORATU - ARRIARAN III ELIMINA A OGUETA

 


1954ko martxoaren 7an, Gasteizko Vitoriano frontoian Pako Arriaran - Arriaran III.ak-  arabarren itxaropen dirdiratsua zen Jose Mari Palacios "Ogueta" kanporatu zuen urte hartako buruz buruko txapelketatik.

Azken emaitza 22-7 izan zen eta arrasatearrak bere herrikide Bizente Uribe pilotari profesional ohia izan zuen botilero. Sakeak 2 zenbakitik egin zituzten bi pilotariek. Eta emaitzak darakutsan bezala, partiduak ez zuen kolorerik izan.

Urte hartako txapelketa Tolosako Soroak irabazi zuen.

Hirurogeita hamar urte eman dira Gasteizko  egun hartatik.

ARGAZKIA ETA KOMENTARIOAK: JOSEMARI VELEZ DE MENDIZABAL

El 7 de marzo de 1954, en el frontón Vitoriano de la capital alavesa, Pako Arriaran -Arriaran III- eliminó a la esperanza de los pelotazales alaveses José Mari Palacios "Ogueta" del torneo mano a mano de ese año.

El resultado final fue 22-7 y el arrasatearra tuvo a su paisano Vicente Uribe ex pelotari profesional como botillero. Los saques los realizaron ambos jugadores desde el número 2. Y como lo demuestra el resultado, el partido no tuvo color.

El campeonato de ese año lo ganó el tolosarra Soroa.

Han pasado setenta años desde aquel día del Vitoriano.